Een kijkje in de keuken: Zorgspectrum Het Zand opent deuren voor inspiratie
4 februari 2025
Op dinsdag 28 januari verwelkomde Zorgspectrum Het Zand meer dan 30 professionals uit 14 verschillende Goede Zorg Proef Je zorginstellingen voor een inspiratiesessie. De aanwezigen – variërend van diëtisten, facilitair coördinatoren tot teamleiders Eten en Drinken – kwamen bijeen om elkaar live te ontmoeten, geïnspireerd te worden en kennis en ervaringen uit te wisselen over gezonde en duurzame voeding in de zorg.
Van visie naar implementatie
Een jaar geleden sloot Zorgspectrum Het Zand zich aan bij het lerend netwerk van Goede Zorg Proef Je. Hun doel? Een ideale combinatie creëren tussen ‘genieten’ en ‘gezond’, met de autonomie van de cliënt als uitgangspunt. Dit vertaalde zich in een voedingsvisie gebaseerd op vier pijlers: 1) Richtlijnen Goede Voeding, 2) Duurzaamheid, 3) Veiligheid, en 4) Gastvrijheid.
Onder het motto ‘Gewoon doen!’ werden vervolgens de eerste concrete stappen gezet. Henry Bruinewoud (coördinator Voeding & Restaurant) en Jolanda Regout (diëtist) deelden hun ervaringen over hoe zij de hoeveelheid vlees in eenpansgerechten hebben gehalveerd, desserts op sojabasis introduceerden en het à-la-cartemenu van het restaurant beter afstemden op de Schijf van Vijf. Tijdens een rondleiding door de keuken liet Jan Folkertsma (coördinator Voeding & Restaurant) zien hoe er de afgelopen jaren niet is ingeleverd op kwaliteit. De koks spelen met efficiëntie en creativiteit in op uiteenlopende voedingsbehoeften – van vegetarisch en zoutbeperkt tot lactosevrij. Alles is mogelijk!
Zes eiwitrijke eetmomenten voor een goed herstel
Een andere belangrijke stap binnen Het Zand is de ontwikkeling van het voedingsconcept met zes vaste eiwitrijke eetmomenten, geïntroduceerd op de geriatrische revalidatieafdeling. Een screening in 2020 liet namelijk zien dat 80% van de revalidanten hun eiwitbehoefte nog niet haalden. “We hebben toen een multidisciplinaire werkgroep in het leven geroepen”, vertelde Nynke van der Kooij (diëtist). Samen met o.a. de voedingsdienst, teamleiders, diëtetiek, logopedie en de zorg is er een cyclus met maaltijdmomenten en een bijbehorende informatiefolder ontwikkeld waarin er een betere eiwitverdeling is over de dag. Hoewel dit aanvankelijk wat logistieke hobbels met zich meebracht, werden al snel positieve resultaten zichtbaar. Cliënten waarderen de versbereide tussendoortjes en de ruime keuze bij het ontbijt- en broodbuffet. Bovendien is de eiwitinname aantoonbaar verbeterd: een waardevolle stap in de richting van een sneller en voorspoediger herstel!
Voeding, Vitaliteit & Vogellanden
Ook Vogellanden, een revalidatiecentrum op slechts een kwartier fietsen van Het Zand, was vertegenwoordigd tijdens de inspiratiesessie. Jeroen van Vilsteren (programmamanager prevalidatie) benadrukte het groeiende belang van een gezonde leefstijl binnen de zorg. “Met de toename van chronische ziekten zoals diabetes type 2 is voeding een integraal onderdeel van het zorgtraject.” Binnen Vogellanden worden cliënten en medewerkers gestimuleerd bewuste keuzes te maken. De transformatie van de ‘kantine’ naar een restaurant met gezonde opties en de introductie van structurele workshops over voeding en vitaliteit zijn daar voorbeelden van. “Gezonde zorg begint met gezonde en vitale medewerkers”, aldus van Vilsteren. Medewerkers spelen binnen Vogellanden een actieve rol als een soort ‘leefstijlcoach light’ en dragen zo bij aan een gezonde leefomgeving voor cliënten.
Slimme combinaties voor optimale eiwitkwaliteit
Tot slot gaf Rachel van der Lugt (diëtist bij Ziekenhuis Gelderse Vallei en Alliantie Voeding in de Zorg) een verdiepende presentatie over de eiwittransitie in de zorg. Met behulp van de Alpha Tool van de Wageningen Universiteit berekende zij de eiwitkwaliteit van diverse maaltijden en liet zien hoe slimme combinaties van plantaardige en dierlijke eiwitten het aminozuurprofiel kunnen optimaliseren. Zo kan bijvoorbeeld een eetlepel geraspte kaas, een portie rode linzen of wat pijnboompitten in plantaardig gerechten de eiwitkwaliteit significant verhogen. Dit is essentieel voor kwetsbare groepen die extra eiwitten nodig hebben voor bijvoorbeeld herstel of spierbehoud. De uitdaging? Smaakacceptatie maar ook verzadiging van cliënten, onderwerpen die momenteel volop onder de loep worden genomen in verschillende Goede Zorg Proef Je ziekenhuizen. Een nauwe samenwerking tussen koks, keukenteams en (facilitair) diëtisten is hierbij onmisbaar om maaltijden continu te optimaliseren op zowel voedingswaarde als smaakbeleving.
Meer dan inspiratie
Na een inspirerende ochtend was er ruimte om op de inspiratiemarkt te genieten van duurzame en gezonde hapjes, aangeboden door diverse producenten en leveranciers. De markt werd drukbezocht, niet alleen door deelnemers van Goede Zorg Proef Je, maar ook door medewerkers en cliënten van Het Zand zelf. Zo werden ook zij direct meegenomen in de beweging naar een gezonder en duurzamer voedingsaanbod. Veel dank aan Zorgspectrum Het Zand voor het warme ontvangst, de openheid en enthousiasme om deze dag tot een inspirerende en leerzame ervaring te maken!