Studententeam WUR ontwikkelt - Richtlijnen voedingsvisie voor de GGZ

Steeds meer GGZ-instellingen willen inzetten op een gezond voedingsaanbod; maar waar te beginnen? Om hierin te ondersteunen is onder begeleiding van Goede Zorg Proef Je en het waardenetwerk Verslaving en Gezonde Leefstijl van de Nederlandse ggz, een studententeam van de Wageningen Universiteit de afgelopen twee maanden aan de slag gegaan met een basis voedingsvisiedocument voor de GGZ. Deze tool biedt handvatten voor een visie en kan aangepast worden naar de wensen, mogelijkheden en behoeften binnen de organisatie.

Overgewicht binnen de GGZ is een groot probleem, veel cliënten zijn kwantitatief overvoed en kwalitatief ondervoed. De oorzaak hiervan is deels medicatiegebruik, maar voornamelijk een ongezond voedingspatroon, vooral bij mensen met een ernstige psychiatrische aandoening. Dit wordt gekenmerkt door een hoge energie- en zoutinname, lagere consumptie groente- en fruit en hoge consumptie zoete dranken en fastfood. Voeding maakt een belangrijk deel uit van een gezonde leefstijl en draagt bij aan het voorkomen van ziekten en overgewicht. Tevens kan voeding ingezet worden om kwaliteit van leven te verhogen door verbeterde fysieke en mentale weerbaarheid.

Vraagstuk binnen de GGZ

Om een gezond voedingsaanbod binnen de GGZ te realiseren is het belangrijk dat deze onderbouwd is met een heldere voedingsvisie. Hierin staan de belangrijkste speerpunten waarop gefocust wordt tijdens de conceptontwikkeling. Helaas ontbreekt deze visie vaak in de praktijk. Om de GGZ te ondersteunen met het opstellen van een voedingsvisie, zijn studenten van de Wageningen Universiteit aan de slag gegaan met de vraag: Welke elementen zijn van belang in een voedingsvisie voor de GGZ? Met daarbij als belangrijke speerpunten: Hoe kunnen de voedselkeuzes van de cliënten binnen de GGZ gezonder worden en hoe kunnen we cliënten laten participeren in het eet- en drinkproces – en wat is daarbij de rol van de medewerkers?

Praktische vertaling

De studenten hebben de resultaten vanuit de literatuur en de interviews vertaald naar een factsheet om de GGZ-instellingen inzicht te geven in de elementen die van belang zijn voor een gezond voedingsaanbod en leefomgeving. De elementen die geadviseerd worden om te implementeren in een voedingsvisie zijn:

• Voedingseducatie voor cliënt en medewerker – Kennis over voeding en een gezonde leefstijl draagt bij aan de gezondheid van zowel cliënten als medewerkers.
• Belang van voorbeeldrol medewerker – De medewerker wordt door de cliënt als rolmodel gezien. Hierbij is het van belang dat de medewerker werkt volgens het beleid van de organisatie.
• Aandacht voor Leefstijl – Rust, reinheid, regelmaat en beweging zijn hierin de kernwaarden. Een rookvrije omgeving, het aanbieden van sportactiviteiten en een vast ritme per afdelingen dragen hieraan bij.
• Clientparticipatie: cliënt staat centraal – Door ruimte te geven voor de individuele voedselkeuzes van de cliënt binnen het aanbod, voelt de cliënt zich gehoord.
• Client begeleiding met behulp van een diëtist – de diëtist speelt hierin de voornaamste rol waarbij het van belang is dat de cliënt ten minste één keer gedurende de opname een consult krijgt.

Bij de bovenstaande elementen staat een gezond voedingsaanbod centraal. De richtlijnen Goede Voeding en de Richtlijnen Eetomgevingen vormen de basis voor een gezond voedingsaanbod en ondersteunen dat de gezonde en duurzame keuze wordt gemaakt. De voedingsbehoeften, diëten en levens- en geloofsovertuiging van de cliënt moeten hierbij ook worden meegenomen

Met jouw organisatie aan de slag?
De richtlijnen voedingsvisie voor de GGZ biedt ook een mooie basis voor andere zorgorganisaties die aan de slag willen gaan om hun aanbod gezonder te maken. Wil jij vanuit jouw organisatie een studententeam inzetten? Neem contact op met Goede Zorg Proef Je.