Grote belangstelling voor tweede symposium voeding in de revalidatie

Het tweede symposium Voeding in de revalidatie werd op 11 februari uitgezonden vanuit de Reehorst in Ede. Ruim 300 deelnemers volgden digitaal het evenement waar verschillende artsen en onderzoekers vertelden over hun werk en bevindingen. In de openingssessie deelde Anne de Ruiter, revalidant, haar ervaringen en wensen over het voedingsaanbod in revalidatieklinieken. Zij benadrukte hoe belangrijk een fijn maaltijdmoment is in een tijd van intense revalidatie.

De deelnemers aan het symposium werden in twee uur tijd volledig bijgepraat over alles wat er leeft en speelt rondom een gezond voedingsaanbod en voedingsonderzoek in de revalidatiezorg. Deelnemers kwamen uit verschillende disciplines binnen de revalidatiezorg. Bijna een derde van de deelnemers is diëtist. Ook veel facilitair medewerkers, revalidatieartsen en fysiotherapeuten waren digitaal aanwezig net als bijvoorbeeld onderzoekers, managers, verpleegkundigen en koks. ‘Ik vind het heel speciaal dat er zoveel belangstelling is’, zegt Menrike Menkveld, directeur van de Alliantie Voeding in de Zorg. ‘We zijn trots dat we vandaag kennis kunnen delen over de ontwikkelingen en onderzoeken rondom voeding in de revalidatiezorg die de afgelopen 2 jaar zijn gestart.’

Voedsel is troost

De deelnemers zijn onder de indruk van het verhaal van Anne de Ruiter, de jonge studente Voeding en Gezondheid die moest revalideren na een hersenstambloeding. Zij vertelde, aan de hand van haar eigen ervaring, hoe belangrijk voeding is in het revalidatieproces. ‘Tijdens het revalideren moet je heel veel dingen doen die niet leuk en heel zwaar zijn’, zegt De Ruiter. ‘De maaltijd is een fijn moment. Je kan er troost in vinden. Gezonde voedingsstoffen zijn belangrijk, maar de beleving is dat ook.’

The dark side of the moon

Intensivist Arthur van Zanten, hoofd van de intensive care Van Ziekenhuis Gelderse Vallei en buitengewoon hoogleraar Voeding bij metabole stress aan Wageningen University, benadrukt het belang van voeding bij patiënten die revalideren na opname op een IC. ‘Patiënten verliezen veel spiermassa tijdens hun opname en dat reduceert de kans op overleving aanzienlijk. Er zou veel meer aandacht voor voeding moeten zijn en dit moet echt een integraal onderdeel zijn van de behandeling, zowel tijdens opname op de IC en het verblijf in het ziekenhuis als erna in de thuissituatie. Maar we opereren nog in ‘the dark side of the moon’. We weten er nog te weinig van.’

Ook revalidatiearts Willemijn Faber wil nieuwe kennis opdoen om de zorg aan dwarsleasiepatiënten te optimaliseren. Faber is gespecialiseerd in de revalidatie van dwarslaesiepatiënten en doet met Wageningen Universiteit onderzoek naar voeding en neurogene darmproblematiek. Dat doet ze door te kijken naar het microbioom. ‘Daarvoor lopen er twee onderzoeken’, legt Faber uit. ‘Het eerste onderzoek gaat over gebruik van probiotica bij patiënten die antibiotica gebruiken. Ik hoop dat de probiotica ervoor zorgt dat het microbioom geen schade oploopt.’ In het andere onderzoek kijkt Faber naar een verband tussen vezelgebruik en neurogene darmklachten.

Serieuze rol voor voeding

Bas van de Weg en Jacqueline van Helleman van Revant spraken over voeding bij revalidatie van (ex)oncologie patiënten. ‘Veel behandelingen van kanker hebben invloed op de voedselinname’, zegt Van de Weg, revalidatiearts. ‘Patiënten rapporteren bijvoorbeeld moeheid, misselijkheid, diarree, infecties en slijmvliesdefecten.’ Ook na de behandeling blijven er veel klachten. ‘Onze ervaring is dat het voorkomen en opheffen van de aan voeding gerelateerde klachten essentieel is in alle fasen van de oncologische revalidatie’, zegt van Helleman, diëtist. ‘Voor diëtisten is hierbij een belangrijke rol weggelegd.’

Bianca Wester van Reade legde uit hoe je een goed voedingsadvies implementeert in een organisatie. ‘We willen patiënten verleiden de juiste keuze te maken. Koks koken vers op locatie, het moment van keuze en eten ligt dicht bij elkaar en aankleding is belangrijk. Om draagvlak te creëren hebben we teams opgezet waar alle lagen binnen de organisatie bij waren betrokken.’ Ervaringen in het veranderen van het voedingsaanbod worden gecoördineerd door het project Goede Zorg Proef Je. Op de project website komt een toolkit die handvatten biedt bij het proces.

Aan de slag

Anne Slotegraaf en Renate Winkels, onderzoekers aan Wageningen University, vertellen over de onderzoekstool Eetscore. Deze zelfmanagementtool is met Alliantie Voeding gevalideerd in de zorg en geeft zorgprofessionals inzicht in de voedingsgewoonten van patiënten en biedt hun een handvat om het onderwerp bespreekbaar te maken. Revalidatiearts Marlies Bodde onderzoekt op dit moment het toepassen van Eetscore bij CVA-patiënten.

Voor wie wil aanhaken bij onderzoek of binnen de organisatie aan de slag wil met gezonde voeding, zijn er verschillende mogelijkheden. Studenten van Humane Voeding en Gezondheid van Wageningen Universiteit kunnen een wetenschappelijke stage doen of een opdracht vanuit het vak Academic Consultancy Training. Op dit moment adviseert zo’n ACT team Klimmendaal op het voedingsbeleid.

Wilt u ook aan de slag? Mail dan naar de werkgroep Voeding & Revalidatie via info@alliantievoeding.nl. Lees ook het artikel in het Nederlands Tijdschrift voor Revalidatiegeneeskunde over de ervaring van medeoprichter van Alliantie Voeding in de Zorg tijdens de revalidatie, en de ambities van de werkgroep. Bekijk de ervaringen vanuit Klimmendaal en Merem.

Chatten

Ondanks dat het een digitaal evenement was, was er veel interactie en konden deelnemers reageren op stellingen. Ook was het tijdens de presentaties van sprekers mogelijk om vragen te stellen. Na afloop van het symposium konden deelnemers in kleine groepjes chatten en videobellen met de sprekers. Een mogelijkheid waar gretig gebruik van werd gemaakt. Duidelijk is dat het onderwerp sterk leeft en er behoefte is aan meer informatie en kennis over wat voeding in de revalidatiezorg kan doen.