Goede voeding in de revalidatiezorg

15 december 2021

Diverse revalidatiecentra kwamen 14 december bij elkaar voor de masterclass: ‘Inspiratie naar gezond’, een initiatief van Goede Zorg Proef Je in samenwerking met het Voedingscentrum. De informatie uit deze masterclass dient als fundering voor het opzetten van een gezonder voedingsconcept en voedingsaanbod voor patiënten, bezoekers en medewerkers in de revalidatie setting. ‘Interessant om te horen wat het aanbod in de revalidatiecentra is en waar ze staan in het proces’, aldus Dieuwke Vogelzang, adviseur Eetomgevingen, van het Voedingscentrum.

Goede voeding in de revalidatie

Diëtiste en Goede Zorg Proef Je medewerker Mirjam Holverda trapte de ochtend af met een introductie naar ‘Gezonde voeding voor de revalidant’. ‘In principe zijn de Richtlijnen Goede Voeding, praktisch vertaald in de Schijf van Vijf, de basis voor een volwaardig voedingspatroon. Echter is in de revalidatiesetting deze vertaling niet voor alle doelgroepen geschikt en regelmatig zijn individuele aanpassingen noodzakelijk’, legt Mirjam uit. ‘Het is van belang dat patiënten tijdens het revalideren spieren opbouwen en dat verdere afbraak voorkomen wordt.’

‘Revalidanten hebben door een verandering in fysieke en psychosociale factoren een verhoogd risico op ondervoeding’, vertelt Mirjam. In een onderzoek van Stuurgroep Ondervoeding, uit 2010, werd in 11 van de 24 revalidatiecentra de prevalentie van ondervoeding gemeten. Met als verassend resultaat dat 47% van de ondervoede patiënten een te hoog BMI had. ‘Dit geeft weer dat je niet aan de hand van uiterlijke kenmerken kan diagnosticeren of iemand ondervoed is’, verklaart Mirjam. Ter ondersteuning heeft de Stuurgroep een toolkit revalidatiecentra ontwikkeld, met als devies: ‘Voedingstoestand zou als basiskenmerk van elke patiënt beschreven moeten worden bij de intake.’

‘De diëtist is in dit verhaal onmisbaar, ze heeft de basiskennis van voedingsleer, de richtlijnen en wetgeving om tot een goed voedings- en dieetbeleid te komen. Vanuit dat beleid wil je een vertaling maken naar het voedingsaanbod’, aldus Mirjam. Concluderend kan als uitgangspunt voor revalidanten Richtlijnen Goede Voeding met extra aandacht voor eiwit, o.a. in de vorm van een tussendoortje, geadviseerd worden, raadpleeg daarbij de factsheet ‘gezonder voedingsaanbod’ voor meer informatie.

De invloed van de eetomgeving 

Dat onze eetomgeving invloed heeft op ons eetgedrag is welbekend. In het tweede deel vertelt Goede Zorg Proef Je, in samenwerking met het Voedingscentrum, hoe je de eetomgeving zo kan inrichten dat bezoekers en medewerkers onbewust kiezen voor het gezonde.  ‘Tijdens de masterclass werd het duidelijk dat de centra de noodzaak van een gezondere eetomgeving inzien’, vertelt Goede Zorg Proef Je medewerker Laura Zantman. ‘Per dag maken we namelijk zo’n 200 eetbeslissingen, dit doen we vooral onbewust. In een voedselomgeving waarbij je verleid wordt om voor de grotere portie en combideals te gaan, moet je veel weerstaan om hier niet op in te gaan.’

Een gezond duwtje in de rug

Tijdens de masterclass werden ook de praktisch vervolgstappen besproken. Doormiddel van ‘nudging’, kan de omgeving zo ingericht worden dat de gewenste keuze de makkelijke keuze wordt. ‘Het Voedingscentrum heeft hiervoor de tool: Checklist Richtlijnen Eetomgeving ontwikkeld om organisaties op weg te helpen hun eetomgeving gezonder te maken doormiddel van aanpassingen op aanbod en presentatie’, aldus Laura. ‘Middels de Checklist kunnen de revalidatiecentra hun ambitie beschrijven en stapsgewijs opschuiven richting de Schijf van Vijf.’

Ook graag de volgende sessie met jouw revalidatiecentra beleven? Mail naar ZantmanL@zgv.nl