Een gezond en duurzaam voedingsaanbod in het ziekenhuis: wanneer voldoe je aan de norm van Goede Zorg Proef Je?

26 september 2023

Goede Zorg Proef Je ziekenhuizen werken hard aan een gezond en duurzaam voedingsaanbod. Niet alleen aan het voedingsaanbod zelf, maar aan het hele maaltijdsysteem: denk aan de presentatie van de gezonde producten, het verminderen van voedselverspilling, en het opleiden van de voedingsassistenten. Er zijn zoveel punten waar een ziekenhuis aan kan werken, dat de vraag ontstond wanneer ze de norm van Goede Zorg Proef Je gehaald hebben. Daarom heeft het Goede Zorg Proef Je team samen met het werkveld en het Voedingscentrum de minimale eisen opgesteld. Een tipje van de sluier: de lat is hoog gelegd!

De deelnemende Goede Zorg Proef Je ziekenhuizen zetten zich actief in om een gezond en duurzaam voedingsaanbod te realiseren voor patiënten, medewerkers én bezoekers. Ze streven daarbij om de doelstellingen van het Nationaal Preventieakkoord (vervroegd) te behalen. Om hun voortgang in kaart te brengen, vullen zij regelmatig het monitoringsdocument van Goede Zorg Proef Je in. Dit document bevat in totaal 50 punten die zijn gebaseerd op belangrijke richtlijnen en rapporten van toonaangevende gezondheidsinstanties. Voor patiënten zijn dit de Richtlijnen Goede Voeding van de Gezondheidsraad en de Kritische Succesfactoren voor maaltijdsystemen van het Kenniscentrum Ondervoeding, welke aansluiten op de ESPEN guidelines voor voeding in het ziekenhuis. Voor medewerkers en bezoekers is dit de Richtlijn Eetomgevingen van het Voedingscentrum. 

Het monitoringsdocument ondersteunt in het inzichtelijk maken van de voortgang en het stellen van prioriteiten om een gezond en duurzaam voedingsaanbod voor de doelgroepen te realiseren. Het is belangrijk op te merken dat het voor ziekenhuizen vaak niet haalbaar is om aan alle 50 punten te voldoen, vooral omdat maaltijdsystemen binnen ziekenhuizen sterk kunnen variëren. Binnen het programma zagen we in 2022 een flinke verschuiving naar een gezonder voedingsaanbod, maar tevens groeide de behoefte om scherper te stellen wanneer een ziekenhuis de norm heeft gehaald.

Goede Zorg Proef Je norm

Met die vraag is het Goede Zorg Proef Je team met het werkveld en het Voedingscentrum om tafel gaan zitten. Samen met hen zijn de belangrijkste punten uit het monitoringsdocument geselecteerd die  gelden als de minimale eisen van Goede Zorg Proef Je.

Een aantal eisen aan het maaltijdsysteem voor patiënten is bijvoorbeeld dat er interprofessionele afstemming is over het voedingsaanbod met in elk geval de afdelingen diëtetiek en facilitair bedrijf, en dat waar mogelijk én indien medisch verantwoord het voedingsconcept voldoet aan de Richtlijnen Goede Voeding. Ook het aanbod van vegetarische en/of plantaardige menuopties bij de hoofdmaaltijd/warme maaltijd is een geselecteerde eis. Zie de nieuwe factsheet met alle eisen van Goede Zorg Proef Je.

Ziekenhuizen gaan voor 80% betere keuze

Naast patiëntspecifieke eisen gaat Goede Zorg Proef Je ook over een gezonde eetomgeving  voor de medewerker en bezoeker. Met het programma is het belangrijk dat de gezonde en duurzame keuze niet wordt opgelegd, maar dat patiënten, medewerkers en bezoekers verleid worden tot de betere keuze. Het assortiment hoeft dus niet 100% uit gezonde producten bestaan. Maar voor hoeveel procent dan wel? Bij de monitoring van het percentage gezondere keuzes in het assortiment werd in 2022 de minimale richtlijn van 60% voor medewerkers- en bezoekersrestaurants aangehouden. Een aantal Voorhoedeziekenhuizen zette al in op een percentage van 80%. Aangezien de zorg een voorbeeldrol wil hebben in een gezonde en duurzame eetomgeving is dit nu als norm gesteld. Tijdens de Goede Zorg Proef Je inspiratiesessie in Voorhoedeziekenhuis Radboudumc konden ziekenhuizen zien en proeven hoe Radboudumc hier al vorm aan geeft.

Nauwe samenwerking met het Voedingscentrum

Met de ontwikkeling van de Factsheet is er nauwe samenwerking geweest met het Voedingscentrum. Liesbeth Velema van het Voedingscentrum: “Het is fantastisch om te zien dat ziekenhuizen hun verantwoordelijkheid zo goed oppakken en de lat hoog leggen. Hopelijk vervullen ze hierin een voorbeeldfunctie naar andere eetomgevingen. Hiermee dragen ziekenhuizen bij aan het veranderen van een sociale norm waarin een gezonder en duurzamer aanbod in ziekenhuizen heel vanzelfsprekend is’’

Waar staat jouw ziekenhuis?

Benieuwd waar jouw ziekenhuis staat? Vul het monitoringsdocument in en check met de nieuwe Factsheet of je aan de minimale eisen voldoet van Goede Zorg Proef Je. Als jullie een deze eisen voldoen, kunnen jullie zeggen: ‘Wij voldoen aan de norm van Goede Zorg Proef Je’!

Goede Zorg Proef Je

Goede Zorg Proef Je is een programma van stichting Alliantie Voeding in de Zorg. Het programma is inmiddels een best practice van het Nationaal Preventieakkoord en wordt uitgevoerd met subsidie van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Daarnaast sluit het programma ook aan op het in 2022 gesloten Integraal Zorg Akkoord en draagt het bij aan doelen van de Greendeal.

Ook graag meedoen met de Goede Zorg Proef Je beweging, netwerk en bijeenkomsten? Neem gerust contact op via communicatie@goedezorgproefje.nl